Temat

Oszustwo oparte na relacjach międzyludzkich

Amerykańska Komisja Papierów Wartościowych i Giełd następująco określa oszustwa w oparciu o relacje międzyludzkie:

Oszustwo w oparciu o relacje międzyludzkie dotyczy oszustwa inwestycyjnego, którego celem są członkowie konkretnych grup, np. religijnych, narodowościowych, zawodowych czy osoby starsze. Oszuści, którzy dokonują oszustw w oparciu o relacje międzyludzkie, często są członkami konkretnej grupy lub ich udają. Często korzystają z pomocy szanowanych przywódców społecznych lub religijnych z danej grupy, aby rozpowszechniać informacje o przedsięwzięciu, przekonując ludzi, że oszukańcza inwestycja jest legalna i opłacalna. Wielokrotnie przywódcy ci stają się nieświadomymi ofiarami oszukańczych sztuczek.

Oszustwa te nadużywają zaufanie i przyjaźń istniejące w grupach ludzi, którzy mają ze sobą coś wspólnego. W wielu grupach, ze względu na strukturę opartą na bliskich relacjach, może być trudno osobom kontrolującym i egzekwującym prawo wykryć oszustwa oparte na relacjach międzyludzkich. Ofiary zazwyczaj nie informują władz ani nie korzystają ze środków prawnych, lecz starają się rozwiązać sprawę w ramach grupy. Zazwyczaj dzieje się tak w sytuacjach, gdy oszuści wykorzystali szanowanych przywódców społecznych lub religijnych, aby przekonać innych ludzi do przyłączenia się do inwestycji.

Niektórzy członkowie Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich, podobnie jak członkowie innych wyznań i blisko związanych ze sobą społeczności, padli w przeszłości ofiarami tego typu oszustw. Czasami sprawcami są ich współczłonkowie Kościoła. Członkowie Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich są nauczani, aby byli uczciwi w postępowaniu z bliźnimi a ci, którzy są winni popełniania tych oszustw mogą podlegać najsurowszym konsekwencjom dyscyplinarnym, jakie Kościół może nałożyć, włączając w to ekskomunikę. Ponieważ niektóre nieuczciwe osoby używały oszustw opartych na więzach, a ich celem stały się osoby tej samej grupy wyznaniowej, przywódcy Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich ostrzegają członków Kościoła wyraźnie i często, aby wystrzegali się tego typu oszustw.

W lutym 2008 r. Rada Prezydenta Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich wystosowała pismo, które zostało odczytane w zgromadzeniach mormońskich w Stanach Zjednoczonych i Kanadzie, następującej treści:

Doniesienia o oszustwach finansowych i chybionych inwestycjach skłoniły nas, aby ponownie zwrócić się do członków z radą na temat rozważnego zarządzania finansami.

Martwi nas, że niektórzy członkowie Kościoła ignorują często powtarzane wskazówki, aby planować i żyć w ramach swojego budżetu, unikać zaciągania kredytów konsumpcyjnych oraz oszczędzać na wypadek, gdyby znaleźli się w potrzebie. Rozważyć należy także mądre inwestowanie pieniędzy i lokowanie ich w odpowiedzialnych i szanowanych instytucjach finansowych. Niepokoi nas również fakt, że są osoby, które wykorzystują pokładane w nich zaufanie, aby promować ryzykowne inwestycje czy wręcz oparte na oszustwie plany biznesowe.

Choć wszystkim inwestycjom towarzyszy element ryzyka, można się przed nim zabezpieczyć, przestrzegając rozsądnych i sprawdzonych zasad zarządzania finansami: po pierwsze, unikać niepotrzebnych długów, w szczególności kredytów konsumpcyjnych; po drugie, przed zainwestowaniem zasięgnąć porady wykwalifikowanego i licencjonowanego doradcy finansowego; i po trzecie, zachować rozsądek.

Zachęcamy przywódców, aby regularnie nauczali tych zasad i podkreślali ich wagę.

Dodatkowo przywódcy Kościoła w innych okolicznościach i lokalnych zgromadzeniach na przestrzeni lat nieustannie ostrzegali członków Kościoła odnośnie do zagrożeń związanych z ryzykownymi inwestycjami i oszustwami. Poniżej znajduje się kilka przykładów wypowiedzi przywódców Kościoła na ten temat:

Joseph B. Wirthlin, „Ziemskie długi, długi w Niebie” Liahona, maj 2004, str. 42
Od czasu do czasu słyszymy historie o chciwości i egoizmie, które przepełniają nas wielkim bólem. Słyszy się o oszustwach, niewywiązywaniu się ze zobowiązań kredytowych, matactwach finansowych i bankructwach. […] Jesteśmy uczciwymi ludźmi. Wierzymy w spłacanie naszych długów i w uczciwe postępowanie we wszystkich naszych kontaktach z bliźnimi.

Joseph B. Wirthlin, „Personal Integrity”, Ensign, maj 1990, str 30.
Otrzymawszy Ducha Chrystusa, aby odróżniać dobro od zła, powinniśmy zawsze wybierać dobro. Nie możemy dać się zwieść, nawet jeśli oszustwo, podstęp, fałsz i dwulicowość wydają się być akceptowane przez nasz świat. Kłamstwo, kradzież i oszustwo są powszechne. Uczciwość, czyli mocne trzymanie się najwyższych norm moralnych i etycznych, jest kluczowym elementem życia prawdziwego Świętego w Dniach Ostatnich.

M. Russell Ballard, „Keeping Life’s Demands in Balance”, Ensign, maj 1987, str. 13
„Nie można iść na skróty w kwestii bezpieczeństwa finansowego. Nie powierzajcie swych pieniędzy innym ludziom, nie oceniwszy uważnie proponowanych przez nich inwestycji. Nasz lud stracił zbyt wiele pieniędzy, powierzając innym ludziom swe aktywa. W mojej ocenie nigdy nie osiągniemy równowagi w życiu, jeśli nie będziemy mieć pod kontrolą swoich finansów”.

Dallin H. Oaks, „Brother’s Keeper”, Ensign, listopad 1986, str. 20
Najbardziej wyrafinowaną formą kradzieży jest oszustwo, które zyskuje na sile w wyniku kłamstwa na temat kluczowych faktów zawieranej transakcji. Oszuści, którzy mówią nieszczerze i są fałszywie przyjaźni, wciągają swoich sąsiadów w inwestycje, o których wiedzą, że są bardzo spekulacyjne i nie odważą się tego ujawnić. Ponieważ trudno jest udowodnić oszustwo, trudno jest wyegzekwować karę. Ale niedoskonałości prawa ludzkiego nie upoważniają do przekraczania prawa Boga. Choć ich metody kradzieży mogą być zwolnione z kary w tym życiu, wyrafinowani złodzieje w białych koszulach i krawatach zostaną ostatecznie dostrzeżeni i ukarani za to, kim są”.

Marvin J. Ashton, „Be of Good Cheer”, Ensign, maj 1986, str. 66
Współcześni prorocy w prosty sposób apelują do nas, abyśmy unikali programów „szybkiego wzbogacenia się”, jeśli chcemy uniknąć bólu serca i finansowej niewoli. Być może nie powiedzieliśmy wystarczająco dużo o tym, że wielu z nas, chwilowo marząc o wielkości, sieje ziarno katastrofy ekonomicznej. W późniejszym czasie, gdy liczymy rozliczne straty, winimy tych, którzy byli razem z nami zaangażowani. Trudno jest być dobrej myśli, jeśli samooszukiwanie się jest naszym towarzyszem. Kiedy chętnie wystawiamy się na wiatry i burze oszustw oraz przekrętów, nie powinniśmy być zdziwieni, gdy popadniemy w zarazę długów. Słuchając przez wiele lat osób, które straciły dużo pieniędzy, słyszałem wiele desperackich oświadczeń: „Zostałem oszukany”. Często moje serce, umysł i Duch skłaniały mnie do stwierdzenia: „Zostałeś oszukany przez samego siebie”. Wszyscy musimy być zachęcani do zastanowienia się i oceny, czy nasze myśli i niezdeklarowane priorytety nie chcą nas oszukać. Samooszukiwanie się pozwala nam winić innych za nasze niepowodzenia.

James E. Faust, „Integrity, the Mother of Many Virtues”, Ensign, maj 1982, str. 47
Owoce ciężkiej pracy i oszczędności powinny być właściwie inwestowane w stabilne inwestycje. Dobra, solidna inwestycja może równać się latom trudów, a ryzyko istnieje we wszystkim, co robimy. Natomiast inwestycje, które są wielce ryzykowne i promowane przez niepewne, niejasne obietnice wielkich zysków, powinny być uważnie przejrzane. Przywódcy Kościoła już dawno temu ostrzegali przed spekulacją. Brigham Young powiedział: „Gdyby Pan kiedykolwiek mi coś objawił, pokazałby mi, że starsi Izraela muszą porzucić spekulację i zająć się obowiązkami swojego powołania”.

W naszych czasach Prezydent Nathan Eldon Tanner powiedział: „Pożyczka inwestycyjna powinna być w pełni zabezpieczona, tak aby nie zagrażać bezpieczeństwu rodziny. Nie inwestujcie w niepewne przedsięwzięcia. Duch spekulacji może być odurzający. Stracono wiele fortun poprzez niekontrolowaną chęć gromadzenia coraz większych dóbr. Uczmy się z bolesnych doświadczeń przeszłości i unikajmy podporządkowania naszego czasu, energii i zdrowia żarłocznemu apetytowi na zwiększone dobra materialne”.

Marvin J. Ashton, „Be of Good Cheer”, Ensign, maj 1982, str. 9
Kłamstwo może być skutecznie przekazane bez użycia nawet jednego słowa. Czasem można oszukać przez skinienie głowy lub milczenie. Polecanie wątpliwych inwestycji, wprowadzanie fałszywych wpisów w księgach finansowych, przebiegłe wykorzystywanie pochlebstw, nie ujawnianie właściwych faktów — to kilka innych sposobów na przekazanie kłamstwa.

Unikaj osób, które żądają natychmiastowej decyzji czy bezzwłocznego przekazania pieniędzy. Wszystkie wartościowe możliwości inwestycyjne wytrzymają przemyślenie decyzji i analizę. Musimy zebrać wszystkie dostępne fakty, dobrze je rozważyć i wtedy podjąć decyzję, która leży w interesie wszystkich. Kiedy napotkamy na niestandardowe sprawy i sytuacje, osobista uczciwość musi być ważnym elementem każdej decyzji. Kiedy prawe działania nie są wyraźnie widoczne, osobista uczciwość poprowadzi nas do rozeznania i ujawnienia istotnych punktów czy faktów, których inni mogą być nieświadomi. Prawa osoba będzie pomagać innym, aby byli uczciwi. Uczciwa osoba będzie zadawać pytania i udzielać odpowiedzi, które są prawidłowe. Uczciwość umożliwia nam wyznaczenie kursu prawego, osobistego zachowania na długo przed nadejściem czasu działania.

Mądra osoba nie pozwoli, aby stała się ofiarą osób pozbawionych skrupułów z powodu fałszywej dumy. Często ludzie dają się oszukać, ponieważ fałszywa duma powstrzymuje ich od zadawania pytań i odnalezienia dodatkowych informacji. Ze strachu przed zażenowaniem lub przypięciem łatki ignoranta, potencjalny inwestor kiwa twierdząco głową, gdy tak naprawdę nie rozumie elokwentnych słów sprzedawcy. „Co to znaczy?”, „Jakie są zagrożenia?”, „Jakie są niebezpieczeństwa?”, „Jaka jest historia firmy?”, „Jakie posiada pan referencje?” — to są pytania, które warto zadać. Kiedy zachęcająca nas osoba beztrosko używa prostych, ale ulotnych słów, takich jak: „zabezpieczenie”, „schronienie”, „zwolnienie”, „dożywotnio”, „parasol”, „wolne od podatków”, „niezależne” czy „odraczalne” — kupujący powinien mieć się na baczności.

Jeśli rozważna decyzja nie może być podjęta na podstawie własnej wiedzy, należy zasięgnąć porady doświadczonych i zaufanych doradców. Oferty, które nie mogą czekać lub nie można się z nimi zapoznać, nie mają wartości.

„Protecting Family Finances by Avoiding Fraud”, Ensign, czerwiec 2008
(Zobacz cały artykuł w powyższym linku)
 

Wcześniejsze ostrzeżenia przywódców Kościoła Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich były jasnym przesłaniem dla członków, że groźba oszustw opartych na relacjach międzyludzkich jest realna. Ostrzeżenie wypowiadane przez ogólnoświatowych przywódców Kościoła jest często powtarzane na poziomie lokalnym zarówno w czasie rad udzielanych zgromadzeniom, jak i podczas rad udzielanych poszczególnym osobom i rodzinom przez lokalnych świeckich przywódców.

Wskazówki dotyczące używania ogólnych określeń:W materiałach o Kościele Jezusa Chrystusa Świętych w Dniach Ostatnich przy pierwszej wzmiance prosimy użyć pełnej nazwy Kościoła. Aby uzyskać więcej informacji na temat używania nazwy Kościoła, prosimy odwiedzić dostępny on-line Wskazówki dotyczące używania ogólnych określeń.